2017
Αθήνα, Ελλάδα
Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος [(SNF) (www.SNF.org)] είναι ένας από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς φιλανθρωπικούς, οργανισμούς στον κόσμο και πραγματοποιεί δωρεές στους τομείς της τέχνης και του πολιτισμού, της παιδείας, της υγείας και του αθλητισμού και της κοινωνικής πρόνοιας. Η μεγαλύτερη μεμονωμένη δωρεά του Ιδρύματος είναι το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) στην Αθήνα. Το συνολικό κόστος του έργου διαμορφώθηκε στα €630 εκατομμύρια. Το ΚΠΙΣΝ, σχεδιασμένο από το διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικό γραφείο Renzo Piano Building Workshop, περιλαμβάνει τις νέες εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, συνολικής έκτασης 210.000 m².Το Φεβρουάριο του 2017, με την ολοκλήρωση της κατασκευής του το ΙΣΝ παρέδωσε το ΚΠΙΣΝ στην Ελληνική Πολιτεία, τον νόμιμο ιδιοκτήτη του έργου. Παράλληλα, το ΙΣΝ ανακοίνωσε τη δέσμευσή του να συνεχίζει να υποστηρίζει έμπρακτα το ΚΠΙΣΝ για τα επόμενα πέντε χρόνια, με δωρεές ύψους έως €50 εκατομμυρίων για τη διοργάνωση δωρεάν εκδηλώσεων και την κάλυψη λειτουργικών εξόδων.
Το 2006, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ανακοίνωσε τα σχέδιά του για τη χρηματοδότηση της δημιουργίας του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ). Το Φεβρουάριο του 2008, μετά από ένα κλειστό διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος επέλεξε ομόφωνα το αρχιτεκτονικό εργαστήρι (Renzo Piano Building Workshop) του Renzo Piano.Το έργο βρίσκεται 4,5 km νότια από το κέντρο της Αθήνας, στο Δέλτα Φαλήρου, και το ΚΠΙΣΝ σχεδιάστηκε ως πολυλειτουργικός χώρος παιδείας, πολιτισμού και διασκέδασης. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου είναι €630 εκατομμύρια, ποσό που συμπεριλαμβάνει δύο δωρεές αξίας €5 εκατομμυρίων έκαστη, προς την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και την Εθνική Λυρική Σκηνή, για τη μετάβαση στα νέα τους κτίρια.Το ΚΠΙΣΝ αποτελεί την πρώτη σύμπραξη δημοσίου-ιδιωτικού τομέα αυτού του είδους στην Ελλάδα και εκ των σημαντικότερων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών έργων που έχουν υλοποιηθεί ποτέ στη χώρα.
Απαιτήσεις του έργου
Ένα έργο αυτού του μεγέθους, έθεσε από την αρχή της κατασκευής υψηλές απαιτήσεις και επέβαλε το μέγιστο δυνατό συντονισμό μελετητή-αναδόχου-εργολάβου-και προμηθευτή υλικών και συστημάτων. Ανάλογα με τη φάση και το στοιχείο κατασκευής, υπήρχαν διαφορετικές ανάγκες που έπρεπε να ικανοποιηθούν, ενώ σε πάρα πολλές περιπτώσεις, πριν την εκτέλεση εργασιών επί τόπου στο έργο, ήταν επιβεβλημένη η διεξαγωγή δοκιμών σε εργαστηριακή και μετέπειτα σε πιλοτική κλίμακα.Η Sika στάθηκε αρωγός σε κάθε φάση του έργου, τόσο μελετώντας προσεκτικά και προτείνοντας τα κατάλληλα υλικά και συστήματα βάσει μελέτης, όσο και με την έμπρακτη παρουσία και τεχνική υποστήριξη που παρείχε επί τόπου στο έργο.Η Sika και σε αυτό το μεγαλειώδες έργο, παρείχε υλικά και συστήματα κυριολεκτικά από θεμέλια μέχρι την οροφή, τα οποία όχι μόνο πληρούσαν τις απαιτήσεις του έργου από πλευράς τεχνικών προδιαγραφών, αλλά και από άποψη απαιτήσεων βιωσιμότητας & περιβαλλοντικών επιδράσεων, καθώς όποιο προϊόν ή σύστημα εφαρμοζόταν στο έργο, θα έπρεπε να πληροί απαρέγκλιτα απαιτήσεις προδιαγραφών της μελέτης, αλλά και επιτρεπόμενα όρια εκπομπών Πτητικών Οργανικών Ενώσεων (VOC) βάσει μεθόδων που περιγράφονται στην αξιολόγηση LEED και να φέρει ανάλογη διαπίστευση (LEED Attestation).
Συμμετέχοντες στο έργο
Αρχιτεκτονική Μελέτη: RENZO PIANO BUILDING WORKSHOP, BETAPLAN
Εργολάβος: Κ/Ξ Salini Impregilo-ΤΕΡΝΑ
Μελέτη Περιβάλλοντος Χώρου: DEBORAH NEVINS and Associates, Inc., H. PANGALOU AND ASSOCIATES
Στατική Μελέτη: EXPEDITION, OMETE
Περιβαλλοντική Μελέτη: HPC – PASECO
Διαχείριση Έργου / Σύμβουλοι Αειφόρου Σχεδιασμού & Κοστολόγησης: FAITHFUL+GOULD
Εθνική Λυρική Σκηνή
Στο νέο της σπίτι, η Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) θα αποτελέσει ένα συναρπαστικό προορισμό για λάτρεις τόσο της μουσικής, όσο και της αρχιτεκτονικής. Το κτίριο είναι ένας πολυλειτουργικός χώρος, με δυνατότητα διοργάνωσης διαφορετικών καλλιτεχνικών παραστάσεων και εκδηλώσεων. Οι σκηνές του μπορούν να φιλοξενήσουν παραγωγές όπερας, μπαλέτου, παιδικές παραστάσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και πολυμεσικά προγράμματα τέχνης. Τοίχοι από σκυρόδεμα, ύψους έξι ορόφων, δεσπόζουν στο χώρο υποδοχής, δημιουργούν την εντύπωση ότι βρίσκεσαι στο εσωτερικό «λατομείου» και προετοιμάζουν τον επισκέπτη για το λυρικό δράμα που εξελίσσεται στη σκηνή. Ο κύριος όγκος της Λυρικής Σκηνής περιβάλλεται από σειρά αιωρούμενων εξωστών, με εισόδους που οδηγούν στην αίθουσα και τους προθάλαμους των θεωρείων, προσφέροντας στους θεατές την ευκαιρία να απολαύσουν το εντυπωσιακό σκηνικό από κοντά.
Εθνική Βιβλιοθήκη
Το νέο κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ) θα εκσυγχρονίσει ένα θεσμό που χρονολογείται από το 1832, επιτρέποντάς της να ενισχύσει το ερευνητικό της τμήμα και ταυτόχρονα να επεκτείνει τη δράση της από αποκλειστικά ερευνητική βιβλιοθήκη σε δημόσιο μέσο χωρίς περιορισμούς χρήσης. Το υπερσύγχρονο κτίριο, που αγγίζει τα 24.000 m², συνδυάζει την παράδοση με την τεχνολογική καινοτομία, και τη συντήρηση χειρογράφων με την πληροφορία και την επικοινωνία. Στις συλλογές της Εθνικής Βιβλιοθήκης περιλαμβάνονται πάνω από 4.500 χειρόγραφοι κώδικες από τον 9° ως τον 19° αιώνα και μεγάλος αριθμός σημαντικών ιστορικών εγγράφων και αρχείων. Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας θα έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει, παράλληλα, και ως εκθεσιακός χώρος για τις συλλογές της. Επιλεγμένα χειρόγραφα της Εθνικής Βιβλιοθήκης θα εκτίθενται εκ περιτροπής, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να θαυμάσει τους θησαυρούς και την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας.
Πάρκο Σταύρος Νιάρχος
Συνδεδεμένο εννοιολογικά, λειτουργικά και τοπογραφικά με την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη, το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος αποτελεί ένα ζωντανό και ζωτικό πνεύμονα πρασίνου. Ο ανοικτός, ηλιόλουστος Μεσογειακός Κήπος γιορτάζει την πλούσια φυτοκομική παράδοση της Ελλάδας. Η ποικιλία των φυτών αρκεί για να καταστήσει τον Κήπο τόπο προορισμού: Κάθε μήνας φέρνει ένα νέο χρώμα και κάθε εποχή θα προβάλλει ένα διαφορετικό συνδυασμό από άνθη και φυλλώματα.Τα ελκυστικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος δεν περιορίζονται στο έδαφος. Πάνω από τον χώρο του Φάρου, 14 μέτρα πάνω από την κορυφή του λόφου, δεσπόζει ένα μεταλλικό στέγαστρο 100μ x 100μ, αποτελούμενο από φωτοβολταϊκά πάνελ. Πρόκειται για ένα κατασκευαστικό και μηχανικό επίτευγμα που στηρίζεται από 40 μεταλλικούς στύλους και η παρουσία του αποτελεί συναρπαστική προσθήκη στον ορίζοντα της πόλης.
Λύσεις από τη Sika για το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Στεγανοποίηση καναλιού
Το πανέμορφο υδάτινο στοιχείο (CANAL) διατρέχει την κατασκευή παράλληλα στην Εσπλανάδα και περιέχει ~15.000m3 υφάλμυρου νερού. Η διασφάλιση απόλυτης στεγανότητας ήταν μη διαπραγματεύσιμη. Η στεγανοποίησή του πραγματοποιήθηκε με σύστημα συνθετικής μεμβράνης PVC Sikaplan® WP-3100-15R πάχους 1,5mm της Sika, συνδυαστικά με γεωυφάσματα S-Felt A 300 F & S-Felt GK-400 και υδροφραγή Sika® Waterbar Ο-25 L, επί της οποίας έγινε σκυροδέτηση.
Στεγανοποίηση υπογείων
Σε ένα έργο τέτοιου βεληνεκούς, η στεγανοποίηση υπογείων και κατασκευών συγκράτησης νερού ήταν ύψιστης σημασίας. Το σύστημα στεγανοποίησης των υπογείων έπρεπε να είναι στεγανό, χωρίς ορατούς διαστολικούς αρμούς. Για το σκυρόδεμα των υπογείων έργων χρησιμοποιήθηκε το σύστημα Στεγανού Σκυροδέματος Sika, το οποίο αποτελείται από στεγανό σκυρόδεμα με χρήση του ειδικού προσμίκτου μείωσης υδατοαπορρόφησης Sika® 1+, συνδυαστικά με υδροφραγές Sika® Waterbars και υδροδιογκούμενα προφίλ SikaSwell®-A. Επίσης σε τμήμα του υπογείου εφαρμόστηκε σύστημα μονής μεμβράνης PVC Sikaplan® WP-1100 15HL, συνδυαστικά με γεωύφασμα S-Felt A 300 F και αποστραγγιστική μεμβράνη Sika® Drain-S. Στους διαφραγματικούς τοίχους κάτω από την Όπερα τοποθετήθηκε το σύστημα ειδικών σωληνίσκων ενεμάτωσης SikaFuko® VT-1.
Παραγωγή Σκυροδέματος
Για την κατασκευή του έργου απαιτήθηκαν ~149.000 m3 σκυροδέματος, 10 διαφορετικών κατηγοριών αντοχής και τεχνικών χαρακτηριστικών. Οι απαιτήσεις όλων των μειγμάτων έπρεπε φυσικά να ικανοποιηθούν, αλλά όπως είναι φυσικό, τα εμφανή (αρχιτεκτονικά) σκυροδέματα του έργου έπρεπε να ικανοποιούν επιπλέον και υψηλά πρότυπα αισθητικής της τελικής επιφάνειας. Πρόσμικτα Sika χρησιμοποιήθηκαν σε όλες τις συνθέσεις σκυροδέματος, από τις χαμηλότερες μέχρι τις απαιτητικότερες κατηγορίες. Η τελική σύνθεση σκυροδέματος που υιοθετήθηκε για τα εμφανή ήταν αυτοσυμπυκνού-μενο σκυρόδεμα (SCC) με χρήση υπερρευστοποιητή Sika® ViscoCrete® Ultra-600 συνδυαστικά με σταθεροποιητή Sika® Stabilizer®-4R για τα στοιχεία μικρού πάχους. Στα καλούπια εφαρμόστηκε υψηλής απόδοσης αποκαλουπωτικό μέσο Sika® Separol® W-320, ενώ κατά τη φάση ωρίμανσης εφαρμόστηκαν ειδικά βελτιωτικά ωρίμανσης & αντιεξατμιστικές μεβράνες τεχνολογίας Sika® Antisol®.
Σεισμικοί μονωτήρες κτιρίου
Τα κτίρια της Όπερας και της Βιβλιοθήκης βασίζονται σε σεισμικούς μονωτήρες. Πρόκειται για ειδικές κατασκευές, οι οποίες τοποθετούνται μεταξύ των κάθετων στοιχείων εδράνων και των θεμελίων των κτιρίων. Οι σεισμικοί μονωτήρες αποτελούν μία εναλλακτική και πρακτική μέθοδο σεισμικής ενίσχυσης κατασκευών, η οποία μπορεί να περιορίσει σημαντικά την ένταση που δέχεται μια κατασκευή από σεισμικά φορτία.
Υγρομόνωση δωμάτων
Το σύστημα υγρομόνωσης των δωμάτων όλων των κτιριακών κατασκευών έπρεπε να πληροί υψηλές απαιτήσεις. Υγρομόνωση δώματος Car park, Βιλιοθήκης, Όπερας, Light House, Buffer Zone: Σε όλα τα δώματα εφαρμόστηκε αντιριζική μεμβράνη βάσεως εύκαμπτης πολυολεφίνης FPO Sarnafil® TG 66-20 πάχους 2mm. Το (ΚΠΣΝ) έχει το μεγαλύτερο φυτεμένο δώμα σε έκταση, αλλά και σε όγκο υποστρωμάτων που έχει γίνει έως τώρα στην Ελλάδα. Το φυτεμένο δώμα αποτελεί την οροφή του Car Park, επιφάνειας 10.000m2.
Κατασκευή Στεγάστρου με χρήση τεχνολογίας Ferrocement
Το κτίριο της Όπερας επικαλύπτεται από στέγαστρο διαστάσεων 100m x 100m. Πρόκειται για το σημαντικότερο από αρχιτεκτονικής και στατικής πλευράς στοιχείο του έργου.Ο αρχιτέκτονας το είχε οραματιστεί σαν ένα σύννεφο που αιωρείται πάνω από το κτίριο παραμένοντας όμως διαχωρισμένο από αυτό. Συνεπώς το στέγαστρο έπρεπε να είναι ελαφρύ, αλλά συμπαγές, διαθέτοντας ταυτόχρονα απόλυτα ομαλή και συνεχή επιφάνεια. Το βασικό υλικό που επιλέχθηκε για το στέγαστρο είναι το ferrocement. Πρόκειται για ένα λεπτό, σύνθετο υλικό που απαρτίζεται από λεπτόρρευστη τσιμεντοκονία και επάλληλα στρώματα λεπτών σιδηροπλεγμάτων και μπορεί εύκολα να μορφοποιηθεί για ελαφριές κατασκευές. Έχοντας χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν κυρίως σε κατασκευές πλοίων είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται σε κτιριακό έργο αυτής της κλίμακας και συγκεκριμένα σε φέρουσα κατασκευή - παγκοσμίως!
Για μια τόσο υψηλής ποιότητας κατασκευή, ο σχεδιασμός και η απόδοση του κονιάματος ήταν κρίσιμης σημασίας. Οι μηχανικοί της Sika και οι τεχνικοί σκυροδέματος παρείχαν βοήθεια από την αρχή μέχρι την επιτυχή ολοκλήρωση επί τόπου στο έργο - συμπεριλαμβανομένης της λεπτομερούς ανάλυσης πρώτων υλών, του σχεδιασμού και των δοκιμών στο εργαστήριο και στις εγκαταστάσεις.
"Στο έργο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται σε κτιριακό έργο αυτής της κλίμακας η τεχνολογία Ferrocement και συγκεκριμένα σε φέρουσα κατασκευή - παγκοσμίως!"
Στεγανοποίηση στεγάστρου Ferrocement
Το στέγαστρο από μόνο του σαν έργο είναι πρωτοποριακό και μοναδικό. Το σύστημα στεγανοποίησης που επιλέχθηκε ήταν υγρή ψεκαζόμενη μεμβράνη πολυουρίας Sikalastic®-8800 με χρήση δύο-συστατικών εξοπλισμό θερμού ψεκασμού και αστάρι Sikafloor®-156, ενώ ως τελική προστατευτική στρώση εφαρμόστηκε η πολυουρεθανική βαφή SikaCor® EG-5. Η συνολική επιφάνεια του στεγάστρου Ferrocement που στεγανοποιήθηκε ήταν 10.000m2.
Δάπεδα Car Park
Στο χώρο στάθμευσης, συνολικής επιφάνειας ~40.000m2 εφαρμόστηκε πολυουρεθανικό (~22.000m2) και εποξειδικό (~18.000m2) σύστημα δαπέδων. Στο χώρο στάθμευσης δίπλα στο κτίριο της Όπερας εφαρμόστηκε το πολυουρεθανικό σύστημα Sikafloor® MultiFlex PB-21 UV. Το Sikafloor® MultiFlex PB-21 UV είναι σύστημα υψηλής αισθητικής, αντιολισθητικό, με δυνατότητα γεφύρωσης ρωγμών, ανθεκτικό σε απότριψη και μειωμένης παραγωγής θορύβου λόγω κίνησης ελαστικών, καθώς η μετάδοση θορύβου κατά τη διάρκεια παραστάσεων έπρεπε να είναι περιορισμένη στο ελάχιστο δυνατό.
Σφράγιση & ελαστική συγκόλληση
Η επικόλληση των ξύλινων δαπέδων στο δάπεδο της Λυρικής Σκηνής πραγματοποιήθηκε με την 1-συστατικού πολυουρεθανική κόλλα SikaBond®-54 Parquet (πλήρης συγκόλληση) και την 1-συστατικού πολυουρεθανική κόλλα SikaBond®-52 Parquet (σοβατεπιά, κατακόρυφες επιφάνειες). Ελαστική κόλλα Sika χρησιμοποιήθηκε επίσης και για τη συγκόλληση των ξύλινων δαπέδων στο εστιατόριο του Κέντρου.
Προϊόντα που χρησιμοποιήθηκαν
540 tn υπερρευστοποιητών σειράς Sika® ViscoCrete® Ultra
29 tn υπερρευστοποιητών Sika® ViscoCrete® Ferro-1000
61 tn στεγανοποιητικού προσμίκτου Sika®-1+
123 tn πυριτικής παιπάλης SikaFume® HR-D
10,5 tn σταθεροποιητή Sika® Stabilizer-4R
130 tn επιβραδυντή Sika® Plastiment-20 R /-30
29,1 tn βελτιωτικού ωρίμανσης Sika® Antisol S
2,7 tn αντιεξατμιστικής μεμβράνςη Sika® Antisol E
5 tn αποκαλουπωτικού μέσου Sika® Separol®-320 W
200 m σωλήνων εισπίεσης ενέματος SikaFuko® VT-1
4,2 km υδροδιογκούμενων προφίλ για θαλασσινό νερό SikaSwell® A-2010M
2,6 km υδροδιογκούμενων προφίλ SikaSwell® A-2010 / A-2005
750 φύσιγγες υδροδιογκούμενου σφραγιστικού SikaSwell® S-2
4,7 km υδροφραγών Sika® Waterbars
2,75 tn τσιμεντοειδούς στεγανοποιητικού κονιάματος SikaTop® Seal 107 SH
4.100 m2 μεμβράνης PVC Sikaplan® WP 1100-15 HL
15.400 m2 μεμβράνης PVC Sikaplan® WP 3100-15R
480 m2 μεμβράνης αποστράγγισης Sika® Drain-S
20.100 m2 γεωυφάσματος S-Felt A 300 F
13.700 m2 γεωυφάσματος S-Felt GK 400
24 tn ψεκαζόμενης μεμβράνης Sikalastic®-8800
2.900 m2 ασφαλτοπάνων Sika® Bituseal T
1.800 m2 μεμβράνης FPO Sarnafil® TG 66-15
36.520 m2 μεμβράνης FPO Sarnafil® TG 66-20
680 m2 μεμβράνης PVC Sikaplan®-15 G
500 kg υγρής μεμβράνης Sikalastic®-612
320 m2 μεμβράνης FPO Sarnafil® G410-12 EL
22 tns επισκευαστικού τσιμεντοειδούς κονιάματος Sika® Monotop-627
2 tns επισκευαστικού τσιμεντοειδούς κονιάματος Sika® Monotop Dynamic
2 tns τσιμεντοειδούς κονιάματος φινιρίσματος Sika® Monotop-621 Evolution
1,8 tns εποξειδικών ρητινών Sikadur®
112 tns έγχυτων τσιμεντοειδών κονιαμάτων της σειράς SikaGrout®
5.784 φύσιγγες χημικών αγκυρίων Sika® AnchorFix-3+
4,65 tns βαφής προστασίας μετάλλων SikaCor® EG-5
5.680 σωληνάρια ελαστικών πολυουρεθανικών σφραγιστικών για αρμούς πρόσοψης Sikaflex® AT Façade / Construction+ / SikaHyflex®-250 Facade
146 lt εποξειδικό αστάρι Sika® Primer-3 N /-206 G&P
6.800 σωληνάρια ελαστικών πολυουρεθανικών σφραγιστικών για αρμούς δαπέδων Sikaflex® Pro-3 /-Floor
417 φύσιγγες ειδικής σιλικόνης για μάρμαρα Sikasil® WS-355
1,62 tn τσιμεντοειδής αρμόστοκος SikaCeram® CleanGrout
3,7 km κορδονιού υποστήριξης αρμών Sika® Backing Rod
2.315 φύσιγγες συγκολλητικού Sikaflex®-11 FC+
4.800 σωληνάρια δομητικής σιλικόνης Sikasil® WS-605 S
1.300 φύσιγγες πυράντοχο σφραγιστικό EverBuild Fire Sealant-300
5,0 tn ελαστικής κόλλας ξύλινων δαπέδων SikaBond®-54 Parquet
950 σωληνάρια ελαστικής κόλλας ξύλινων δαπέδων SikaBond®-52 Parquet
200 tns τσιμεντοειδούς επιφανειακού σκληρυντή Chapdur® Premix
4 tns εποξειδικού ασταριού Sikafloor®-156
7 tns εποξειδικού ασταριού Sikafloor®-161
33 tns πολυουρεθανικής βαφής Sikafloor®-375
17 tns πολυουρεθανικής βαφής σφράγισης Sikafloor®-359 N
9 tn εποξειδικής βαφής Sikafloor®-264
